Kibir, hırs ve haset... Bu üç kötü huyun nelere yol açabileceğini hiç düşündünüz mü? Şeytan'ın lanetlenmesine, Adem'in yasak meyveyi yemesine ve Kabil'in cinayet işlemesine neden olan bu tehlikeli duygulardan nasıl korunabiliriz? İşte, kalbin selameti için kaçınılması gereken bu büyük afetler ve onlardan korunma yolları...

Kibir: Bütün Kötülüklerin Başlangıcı

Peygamber Efendimiz (sallallâhü aleyhi ve sellem) bir hadîs-i şerîflerinde şöyle buyurmuştur: "Kibirden sakınınız! Çünkü İblis’i, Âdem Aleyhisselâm’a secde etmemeye kibri sevk etti." Kibir, insanı en büyük günahlara sürükleyebilecek tehlikeli bir duygudur. Kendini başkalarından üstün görmek, beğenmek ve büyüklenmek, insanı Allah'a karşı isyana götürebilir. İbn-i Atâullah (rah.)'ın şu sözü ne kadar da manidardır: Şeyh Şâzelî (rah.),insanlara, Allâhü Teâlâ indindeki rütbesine göre ikramda bulunurdu. Hatta yanına gelen ibâdet ehli birine yüz vermezken, günahkâr birine ikrâmda bulunmuştur. Sebebi şudur ki; ibâdet ehli kişi ameli ile kibirlenerek, günahkâr ise günahlarının çokluğu ve emirlere muhâlefeti sebebiyle zelil olarak huzûruna gelmiştir.

Hırs ve Haset: Kalbi Karartan Zehirler

Hırs, talepte aşırıya gitmek ve haddinden fazla çabalamaktır. Bu ise cimrilikten meydana gelen (kötü) bir ahlâktır. İbrahim bin Edhem (rah.): “Hırs ve aç gözlülüğün az olması doğruluğa ve verâya, çokluğu ise üzüntü ve perişan olmaya sebeptir.” demiştir. İmam Mâverdî de (rah.) şöyle demiştir: “Hırs ve aşırı cimrilik, her kötülüğün ve çirkinliğin aslıdır. Çünkü aşırı cimrilik, hakları yerine getirmekten alıkoyar ve isyankâr olmaya sebep olur. Hırs ise her cihetten nefsi istîlâ ettiği için insanı bütün güzel hasletlerden uzaklaştırır, ibâdetten alıkoyar. Sâhibini şüpheli şeylerin ortasına atar.” Hırslı kimse, nefsini zelil etmekten ve Rabbini gadablandırmaktan başka, rızkında en ufak bir ziyâdeye sebep olamaz. (Feyzü’l-Kadir)

Bu Üç Kötülükten Nasıl Korunuruz?

• Kibir: Sürekli olarak kendimizi sorgulamalı, nefsimizi terbiye etmeli ve Allah'ın bize verdiği nimetlerin farkında olmalıyız.
• Hırs: Kanaatkar olmalı, elimizdekiyle yetinmeyi bilmeli ve dünya malına aşırı düşkünlükten kaçınmalıyız.
• Haset: Başkalarının başarısını kıskanmak yerine, onlara dua etmeli ve kendi gelişimimize odaklanmalıyız.

Unutmayalım ki, bu üç kötü huy, insanı manevi olarak çökerten ve hem bu dünyada hem de ahirette mutsuzluğa sürükleyen tehlikeli tuzaklardır. Kalbimizi bu afetlerden koruyarak, huzurlu ve mutlu bir yaşam sürmek mümkündür.