CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, Yap-İşlet-Devret (YİD) projelerindeki geçiş garantisi ödemelerine ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu. Karasu, önümüzdeki üç yıl içinde ödenecek tutarla 11 adet yeni Yavuz Sultan Selim Köprüsü, altı adet yeni Osmangazi Köprüsü veya yedi adet yeni Avrasya Tüneli yapılabileceğini vurguladı. Bu iddialı açıklama, YİD projelerinin maliyet etkinliği ve ülke ekonomisine yükü konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.

KGM Bütçe Teklifindeki Rakamlar

Karasu, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün (KGM) 2026 yılı bütçe teklifine dair yaptığı yazılı açıklamada, KGM'nin 2026 bütçe teklifinde garanti ödemeleri için 101 milyar 302 milyon lira ödenek ayrıldığını belirtti. 2027 için 125 milyar lira, 2028 için ise 150 milyar lira kaynak öngörüldüğünü ifade etti. Geçen yıl YİD projeleri için şirketlere toplam 154,4 milyar lira ödeme yapıldığını, bu tutarın 63,6 milyar lirasının Avrasya Tüneli, otoyol ve köprülere ayrıldığını belirten Karasu, bu yıl için toplam ödemenin 202,2 milyar liraya, köprü ve otoyol payının ise 94,6 milyar liraya çıkacağını kaydetti.

Dövize Endeksli Ödemeler ve Gelecek İpotek Altında mı?

Karasu, ödemelerin dövize endeksli olması nedeniyle gerçekleşen tutarların öngörülenden yüksek olabileceğine dikkat çekti. "Bugüne kadar ödenen garantilerle her üç yılda bir 11 Yavuz Sultan Selim Köprüsü yapılabilirdi. Önümüzdeki üç yıl için 376,3 milyar lira sene başı ödeneği konuldu. Bu projeler çocuklarımızın geleceğini ipotek altına alıyor" değerlendirmesinde bulundu. Karasu, Osmangazi Köprüsü'nün maliyetinin 63,1 milyar lira olduğunu belirterek, üç yıllık garanti ödemesiyle altı adet yeni Osmangazi Köprüsü, 11 adet Yavuz Sultan Selim Köprüsü, yedi adet Avrasya Tüneli veya beş adet Çanakkale Köprüsü yapılabileceğini ifade etti.

Projelerin Devir Tarihleri Uzatılıyor mu?

Projelerin devir tarihlerinin uzatıldığını da hatırlatan Karasu, 2044 yılında devlete geçecek projeler hesaba katıldığında çok daha fazla köprü ve tünel inşa edilebileceğini sözlerine ekledi. Bu durum, YİD projelerinin uzun vadeli etkileri ve kamu kaynaklarının verimli kullanımı konusundaki endişeleri daha da artırıyor. Peki bu garanti ödemeleri gerçekten de alternatif projelerde kullanılabilir miydi? İşte bu sorunun cevabı, Türkiye'nin altyapı yatırımları ve finansman modelleri üzerine derin bir tartışma başlatacak gibi duruyor.

Ulaş Karasu'nun bu açıklamaları, YİD projelerinin geleceği ve Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri hakkında önemli soruları gündeme getiriyor. Garanti ödemelerinin yüksekliği ve döviz kurundaki dalgalanmalar, bu projelerin maliyetini daha da artırırken, kamuoyunda da tartışmalara yol açıyor. YİD modelinin sürdürülebilirliği ve alternatif finansman yöntemlerinin değerlendirilmesi, Türkiye'nin altyapı yatırımları için kritik bir öneme sahip.