Doğum izni sürelerinin uzatılması, çalışan annelerin en çok merak ettiği konuların başında geliyor. Özellikle bir üniversitede yaşanan ve Kamu Denetçiliği Kurumu'nun (KDK) müdahil olduğu bir olay, bu konuyu yeniden gündeme taşıdı. Peki, doğum izni gerçekten 1 yıla çıkacak mı? İşte 2025'te yürürlüğe girmesi beklenen yasa tasarısıyla ilgili tüm detaylar.
Doğum İzni Neden Gündemde?
Bir üniversitede eğitim görevlisi olarak çalışan bir anne, doğum yaptıktan sonra yarı zamanlı çalışma hakkını kullanmak istedi. Ancak üniversite yönetimi, annenin yıllık izin süresini 20 günden 10 güne düşürdü. Bu durum üzerine anne, Kamu Denetçiliği Kurumu'na başvurdu. KDK, emsal teşkil edecek bir kararla, "Yarı zamanlı çalışmak, yıllık izin hakkını azaltmaz" hükmüne vardı. Bu karar, doğum izni ve annelerin çalışma koşulları konusundaki tartışmaları alevlendirdi.
Yeni Yasa Tasarısı Neler Getiriyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Esnek ve uzaktan çalışma modelleriyle kadınların ev ve iş hayatlarını rahatlatacak yeni imkanları hayata geçireceğiz" açıklaması, çalışan anneler için umut ışığı oldu. Nüfus artışını desteklemek ve kadın istihdamını artırmak amacıyla çeşitli teşviklerin hayata geçirilmesi planlanıyor. Bu kapsamda gündemde olan bazı önemli kararlar şunlar:
- Ücretli doğum izni süresinin 1 yıla çıkarılması
- Ücretsiz doğum izni hakkının 1,5 yıla kadar uzatılması
- Çalışan annelere kreş desteği verilmesi
Mevcut durumda memur babalara 10 gün, işçilere ise 5 gün doğum izni hakkı tanınıyor. Yeni düzenlemeyle bu ayrımın da ortadan kaldırılması bekleniyor. Bu değişiklikler, annelerin iş hayatına daha kolay adapte olmalarını ve çocuklarıyla daha fazla vakit geçirmelerini sağlayacak.
Mevcut Doğum İzni Uygulaması Nasıl?
Şu anki uygulamada doğum izni toplamda 16 haftayı kapsıyor. Bu süre, doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere ikiye ayrılıyor. Hamileliğin 40 hafta sürdüğü düşünüldüğünde, kadın çalışanlar genellikle 32. hafta itibarıyla izne ayrılabiliyor. Ancak, doktor raporuyla doğum öncesi 5 haftalık izin, doğum sonrasına eklenebiliyor. Bu durumda doğum sonrası izin süresi 13 haftaya çıkıyor. 4587 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi, doğum izninin sınırlarını net bir şekilde çiziyor ve kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra belirli sürelerle çalıştırılmamalarını öngörüyor.
Doğum izniyle ilgili beklenen yasa tasarısı, çalışan annelerin hayatında önemli bir dönüm noktası olabilir. Ücretli doğum izni süresinin 1 yıla çıkarılması, annelerin bebekleriyle daha uzun süre ilgilenmelerine ve iş hayatına dönüş süreçlerini daha rahat yönetmelerine olanak tanıyacak. Ayrıca, kreş desteği gibi teşvikler de annelerin üzerindeki maddi yükü hafifletecek ve kadın istihdamını artıracaktır. Bu düzenlemelerin hayata geçirilmesiyle birlikte, Türkiye'de annelerin çalışma koşulları önemli ölçüde iyileşebilir.
